Përse njerëzimi ka nevojë për Kur’anin?

Tashmë kjo nuk është një pyetje e cila jo vetëm e ka përgjigjen brenda saj, por një realitet i pranueshëm nga të gjithë. Shoqëria njerëzore jeton në një kohë të trazuar plot mëkate e krime. Kudo rrëmujë… Njerëz që vuajnë nga uria… Fëmijë endacakë… Gjakmarrja… Dhuna… Vjedhja… Urrejtja… Luftra… Krime brenda familjes… Aborte dhe divorce… Ligjet e të bukurës nuk njihen. Njerëzit kanë humbur modelin e mirë të vëllazërisë. Në emër të modernizmit funksionet tradicionale të familjes i marrin përsipër institucionet e reja si kopshti, azili i pleqve, shtëpitë e strehimit etj. Autoriteti i nënës dhe i babait është dobësuar. Rinia përdridhet nën tingujt e muzikës së shfrenuar dhe të shumë gotave të alkoolit. Te këta ka filluar të sundojë hipokrizia, pavarësia, urrehet e mira, ndërsa e keqja kërkohet në tokë e në qiell. Iu përvesha kësaj pune duke dashur të tregoj sa më shkurt pse njerëzimi sot ka nevojë më shumë se kurrë për Kur’anin.

Për këtë libër që është unik mes shpalljeve të tjera hyjnore, i cili dallohet për vërtetësinë dhe saktësinë e përmbajtjes së tij. Vargjet e tij janë recituar me dashuri qysh prej shekullit të shtatë kur ky libër iu shpall Muhamedit a.s., si shpallja e fundit hyjnore, e vazhdon deri sot në shekullin tonë, i cili konsiderohet shekull i arsimit mendor, fjala e Kur’anit duket se zgjerohet dhe jep kuptim të ri. Ai lexohet ëmbëlsisht nga miliona njerëz anekënd botës dhe sa herë që dija me përpjekjet e veta bën evolucion në zhvillimin e jetës, ajo gjen mbështetje në thëniet e Kur’anit dhe thëniet e tij duket se përtërihen gjatë shekujve për çdo gjeneratë.

E kështu do të vazhdojë deri në Ditën e Gjykimit. Shoqëria njerëzore gjen brenda në Kur’an mesazhin e Krijuesit, i cili e udhëzon njerëzimin se si të gjejë rrugën e drejtë e të shpëtimit. Kur’ani i nxit të gjithë njerëzit, femra e meshkuj, që të kërkojnë diturinë e dobishme, të dallojnë të mirën nga e keqja, të punojnë e të fitojnë me djersën e ballit. Njerëzimi ka nevojë për Kur’anin sepse ai duhet të përsosë karakterin e tij dhe të bëjë çka është e drejtë dhe më e mira prej mundësive të tij. Të gjithë e kemi nga një libër Kur’ani në shtëpitë tona. Por me sa duket ai ka zënë pluhur ngase ne s’e kemi prekur me dorë. Sa keq! Ne harxhojmë orë të tëra duke shikuar telenovela e lloj lloj emisionesh pa vlerë, dhe Kur’anin që është një mrekulli e përjetshme, sepse është atribut i Zotit të përjetshëm, nuk e shfletojmë një herë.

Rinia jonë e mrekullueshme duhet ta ketë Kur’anin program orientimi. Rinia duhet të mbajë mend një gjë, mos ta harrojë se “jeta është një libër, kapakët e të cilit janë lindja dhe vdekja. Fletët e tij janë ditët. Në atë libër shkruhen punët e mira për të cilat njeriu shpërblehet ose punët e këqija për të cilat ai ndëshkohet”.

Duke qenë se Kur’ani është një libër fetar e edukativ, që kultivon dashuri dhe mbjell frymë paqeje ndër njerëz, të rinjtë dhe të rejat myslimane duhet të jetojnë me të sepse ai është fjalë e Zotit, ai është udhërrëfyes për të gjithë ata të cilët iu përmbahen këshillave dhe mësimeve të tij. Mesazhi kryesor i Kur’anit është thirrja e njerëzve që të kthehen tek Zoti i tyre, tek Ai që jep jetë dhe me zemër të pastër t’i nënshtrohen vetëm Atij. Vetëm duke zbatuar mësimet e Kur’anit njeriu korrigjohet dhe harmonizon sjelljet dhe veprat e tij dhe i vë në shërbim për të mirën individuale dhe shoqërore. Në Kur’an njeriu do të gjejë se besimi dhe vlerësimi i së mirës janë cilësi të natyrës njerëzore, se njeriu për njeriun nuk është ujk.

Kur’ani na tregon se çfarë është dashuria, bukuria, e keqja, feja, frika e virtyti. Aty do të gjejmë dispozita të mjaftueshme se si të rregullojmë moralin dhe marrëdhëniet në mes njerëzve, të drejtën e pacenueshme për jetë, për liri, për punë, të drejtat për të gëzuar të mirat materiale e shpirtërore. Sprova e jetës kërkon që njeriu të bëjë më të mirën prej asaj që mundet dhe t’i rezistojë së keqes që e rrethon. Nuk duhet harruar se shpërblimi në jetën tjetër do të jepet në përputhje me përpjekjet që çdonjëri prej nesh ka bërë në këtë jetë. Koha në të cilën jetojmë është e turbullt, plot të papritura.

Ndaj t’i kthehemi Kur’anit sepse ai është libër që e mahnit lexuesin, i çudit shkencëtarët dhe i fut në mendime mendimtarët. Ai u tregon njerëzve se me çfarë detyrash fetare janë të obliguar ata, se si t’i këpusin lidhjet me njerëzit e kësaj bote dhe të lidhen me Zotin e botëve. Të kthehemi tek Kur’ani, të ndjekim atë rrugë që ndriçohet prej tij, sepse ai ka ardhur me mision për të qenë i vetmi ilaç për t’u shëruar. Ai është e vetmja strehë ku njerëzit do gjejnë shpëtim.

""Nëqoftëse nuk mund të bëhesh laps për të shkruar lumturinë e dikujt, bëhu gomë për të fshirë mërzitjet e tij!"

Mos u deshpro nese njerezit nuk te kuptojne. Ata e degjojne zerin tend, ndersa ne koke i kane mendimet e veta.



"Islami është si diell, atë nuk mund ta shuash me frymë; është si dita, ti duke i mbyllur sytë ndaj saj nuk mund të bësh natë, ai që i mbyll sytë vetëm për vetën e tij e ka bërë natë

Marre nga; http://www.engjujtshqiptare.com 

Miku im më i mirë është Allahu

Në  jetë  të  gjithë  kemi miq por a ja kemi bëre pyetje vetes cili është miku më i mirë  i cili nuk na braktis në asnjë moment.Kjo është pyetja që i është bërë  njërit 

Pasi i është kërkuar, cili është miku më i mirë. Ai ka thënë Allahu Subhana wa Te'ala. Personi që e pyeti mbeti i habitur nga përgjigjja e tij. Ne të gjithë kemi miq. Pa marrë parasysh se sa ne  rrime  afër tyre. Ne ende jemi më afër Allahut Subhana Wa Teala. Për mua, Ai është miku im më i mirë. Unë nuk  kam orar  apo pengesë  për të thirrur Atë për të biseduar me të.Unë mund të flas me Zotin tim sa herë që unë dua, edhe në mes të natës. Ai gjithmonë  më dëgjon mua.

Kur zemra ime është në trishtim, unë qaj për Atë dhe ai më bën të ndihem mirë. Unë  mund ta gjej  paqen aq shumë brenda vetes, pasi duke folur me Atë unë ndjehem shumë i qetë .Ai më shoqëron mua edhe kur jam vetem edhe me kolektiv. Kur unë jam gati për të bërë diçka të gabuar, unë e kujtojmë Atë dhe përmbahen nga ai gabim. Ai kërkon atë që është e mirë për mua dhe për shkak të mëshirës së Tij unë jam në rrugë të drejtë Elhamdulillah. Kur unë di më shumë rreth Tij, më shumë më shtohet dashuria ndaj Tij. Kur unë  ndjehem i kënaqur, unë e kuptojë se jam më afër Tij. Atij që unë do të kthehem një ditë inshAllah dhe që  lutem për të parë  fytyrën e Tij në Xhenet .Kur bie shi,unë shoh meshirën e Tij  mbi mua. Kur unë shoh hënën, unë pyes veten sa i bukur është Ai i cili na ndriçon në errësirë. Kur unë të shoh malet, unë e di se është  nga forca dhe fuqia eTij . Kur unë  shohë çdo krijesë e kuptojë  edhe me shume madherinë e Tij.Kur une jam i përulur,ndaj Tij, Ai më ngre lart. Kur unë jam i sëmurë Ai më  shëron.Kur të  gjithë  më  braktisin Ai më shoqëron.Unë e shohë dashurinë e Tij rreth meje, në çdo çast dhe moment  Ky është miku më  i mirë.Ai e di çdo frymëmarrje time. Mëshira dhe mirësia e Tij është shumë e madhe ndaj meje. Unë jam i lumtur dhe unë jam mirënjohës ndaj Tij. Ai është një mik i cili kujdeset për mua në çdo mënyrë dhe kohe.Jeta ime është për Atë dhe vdekja ime dua të jetë për  hirë të Tij vetëm. 

Burimi kryesor:islamicexperiences.com

Pershtati:O.Bici

Behu gjilpere, jo gershere

Gjyshi rrobaqepës, deshi ti japë një mësim nipçes së tij nopran dhe harakat, sipas mënyrës së tij tradicionale. Kështu, gjatë ushtrimit të profesionit të tij, pra duke prerë e qepur një veshje, gjyshi mori gërshërët dhe e ndau pëlhurën në disa copa të vogla. Pasi përfundoi me prerjen, ai i hodhi gërshërët e shtrenjta përtokë, pranë këmbëve! Nipçja i tij i vërente gjithë kuriozitet lëvizjet e gjyshit. Mandej, gjyshi mori gjilpërën dhe filloi të qepë dhe bashkojë copat e prera të pëlhurës, derisa në fund doli një veshje e bukur. Pastaj, qetë-qetë hoqi kapelën e tij dhe brenda saj nguli gjilpërën.

 Këtu, nipçja i tij nuk duroi dot më dhe menjëherë ndërhyri duke e pyetur:”Gjyshi! Gërshërët që janë të shtrenjta i hodhe përtokë pranë këmbëve, kurse gjilpërën që pothuajse nuk vlen fare, e vendose tek kapela jote mbi kokë!”

 Pa e prishur terezinë, gjyshi iu përgjigj:”O bir i gjyshit! Gërshërët janë ato që e ndanë pëlhurën e madhe dhe e copëtuan në pjesë të vogla. Ndërkohë që ishte gjilpëra ajo që i bashkoi dhe i shndërroi në një veshje të bukur. Prandaj, biri im, asnjëherë mos e vlerëso atë që përpiqet të përçajë vëllazërinë dhe marrëdhëniet mes njerëzve! Nga ana tjetër, qëndroju pranë dhe vlerësoji të gjithë atë që orvaten ti forcojnë marrëdhëniet! Shumë njerëz preferojnë miqtë gërshëra, duke injoruar miqtë gjilpëra!!!

 Elmaz Fida

KUPTIMI I HUMANIZMIT

Të synosh kënaqësinë e t’i ikish dhembjes – me këtë fjali lapidare dy përfaqësues të mendimit materialist – Epikuri i Antikës dhe Holbachu i Perëndimit – përkufizojnë themelet e jetës së tërësishme dhe së këndejmi edhe bazat e sprasme jo vetëm të sjelljes njerëzore, por edhe të asaj shtazore.

Materializmi gjithnjë do të gjejë të përbashkëtën te njeriu dhe shtaza, religjioni do të theksojë ato që i dallojnë. Qëllimi i shumë kulteve dhe i ndalimeve religjioze është nënvizimi a theksimi i këtij dallimi. Në disa raste edhe te materializmi hasim të njëjtin interesim për të argumentuar natyrën shtazore të njeriut, interesim që tanimë s’ka të bëjë me interesin e zakonshëm për të vërtetën.

Darwini s’e bëri njeriun shtazë, mirëpo ia ktheu vetëdijën për origjinën e tij shtazore. Nga kjo vetëdije pasuan pastaj “konkludimet përkatëse”, morale e politike: kolektivi njerëzor është turmë në formë të civilizuar, kurse civilizimi është zgjim njerëzor, pushtim i natyrës, mposhtje e ndjenjës për jetë biologjike, për jetë me shqisa në vend të jetës me shpirt.

Me ta përcaktuar unitetin (ose kontinuitetin) ndërmjet shtazës dhe njeriut, revolucioni hoqi kundërshtinë ndërmjet natyrës dhe kulturës. Duke u nisur nga premisa tërësisht e kundërt, religjioni vuri këtë kundërshti. Për këtë arsye që nga akti i Krijimit, njeriu, por dhe e tërë kultura me të, është në përleshje të papushuar me tërë rrjedhën e historisë njerëzore. Këtu filloi çarja ndërmjet kulturës dhe civilizimit.

“Njeriu është shtazë që refuzon të jetë e tillë” (Camus). Thelbi i qëndrimit religjioz është pikërisht në këtë fakt negativ, në këtë “refuzim të madh” (A. N. Whitehead).

Sepse religjioni sikur thotë: shihni ç’bëjnë shtazët për të bërë ju të kundërtën: ato mbllaçitin-ju agjëroni; ato ndërzehen – ju përmbahuni; ato shkojnë në mori – ju vetmohuni; ato synojnë kënaqësinë dhe ikjen nga dhembja – ju sfidoni sprovat. Me një fjalë, ato jetojnë me trup – ju jetoni me shpirt.

Ky mospranim i pozitës zoologjike, ky “synim negativ”, për arsyen dhe Darwinin plotësisht i pashpjegueshëm, është fakt magjistral i jetës së njeriut në këtë planet. Ai mund të jetë mallkim a privilegj i njeriut, porse është e vetmja e vërtetë e njëmendtë për ekzistencën njerëzore. Mënjanone këtë “rebelim” të njeriut dhe jeta njerëzore në çast zhduket. S’ka më religjion, art, poezi, flijim dhe dramë; mbeti vetëm të qenët, vetëm funksionimi, i pakuptim dhe i paqenë.

Në të vërtetë, ndërmjet njeriut dhe shtazës ekziston edhe paralelizmi i plotë edhe ballafaqimi absolut. Ngjashmëria i përket aspektit biologjik e konstitucional, pra mekanik. Ballafaqimi absolut, nga ana tjetër, i përket aspektit esencial, shpirtëror.

Shtaza është e pafajshme, pa mëkate, neutrale moralisht sikur send. Njeriu asnjëherë s’është i këtillë dhe që nga çasti i”shtazës së njerëzuar”, që nga “prologu dramatik në qiell” ose “flakja në tokë”, njeriu s’mund të zgjedhë kah pafajësia shtazore.

Njeriu “është lënë i lirë” pa mundësi kthimi,ndaj çdo zgjidhje frojdiane përjashtohet. Që nga ky çast, ai s’mund të jetë më njeri a shtazë. Mund të jetë vetëm njeri ose jonjeri.

Nëse njeriu do të ishte vetëm shtazë më e përkryer, jeta e tij do të ishte e thjeshtë dhe pa enigma. Pikërisht meqë s’është kështu dhe sepse njeriu është “krimb i tokës e fëmijë i qiellit”, sepse është krijuar, ai është qenie e disharmonisë, ndërkaq “harmonia euklidiane” është e pamundshme.

Mbi faktin e Krijimit bazohen jo vetëm të gjitha të vërtetat e thella,por edhe të gjitha paragjykimet e tmerrshme të jetës së njeriut. Mbi atë fakt nuk bazohet vetëm madhështia, moraliteti, synimet e tragjika, por edhe të gjitha dyshimet, pakënaqësitë, mallkimi, egërsia dhe e liga. Shtaza nuk njeh as njërën, as tjetrën dhe këtu qëndron rëndësia e këtij çasti epokal.

Çështja e Krijimit në të vërtetë është çështje e lirisë njerëzore. Sepse,nëse pranoni se njeriu s’ka liri, se të gjitha veprimet e tij janë të paracaktuara, pa marrë parasysh me ç’gjë – me atë brenda tij a me atë jashtë tij – Zotin ju mund ta konsideroni të tepërt për të shpjeguar dhe për të kuptuar botën, së paku ashtu si e shihni.

Mirëpo nëse krijesës suaj ia njihni lirinë, nëse e bëni përgjegjës, ju e pranoni Zotin heshtazi ose sheshazi. Sepse vetëm Zoti ka mundë të krijojë qenie të lirë dhe vetëm me aktin e krijimit ajo liri është vendosur.

Ajo s’ka mundë të jetë pasojë e zhvillimit. Liria dhe prodhimi janë nocione disparate, të kundërshtueshme. Asnjë prodhim, qoftë përnjëherësh i krijuar, qoftë me evolucion, s’mund të ketë lirinë. As Zoti kur e bëri individin, as artistët kur e bëjnë këtë gjë, nuk i konstruktojnë.

Ata i “krijojnë”. Ai që konstrukton, nuk përfiton individin (personalitetin), por skemën, por njeriun-pllakat. Personaliteti s’mund të konstruktohet. Nuk e di ç’domethënie do të kishte portreti pa Zot. Diç e tillë pa Zot nuk ekziston.

Mbase, herët a vonë, deri në fund të këtij shekulli ose gjatë miliona vitesh të progresit të civilizimit, njeriu do të prodhojë imitimin e vet, ndonjë robot a monstrum, shumë të ngjashëm me konstruktorin. Ajo makinë antropomorfe do të jetë tejet, tejet e ngjashme me njeriun, por që tani një gjë është e sigurt: ajo s’do të jetë e lirë, ajo do të bëjë vetëm ato që njeriu ia ka vënë nga fillimi.

Këtu qëndron madhështia e krijimit dhe e papërsëritshmja e këtij akti, pakrahasueshmëria me çfarëdo që ngjau para e pas kësaj në kozmos. Në një neon të amshimit filloi të ekzistojë krijesa e lirë. Sikur të mos ishte kjo prekje hyjnore, si rezultat i evolucionit ne do të kishim jo njerinë, por shkallën më të lartë të shtazës, mbishtazën, monstrumin me trup dhe intelekt njeriu, mirëpo pa zemër, pa vete. Intelekti i tij madje, pa skrupuj moralë, do të ishte më efikas dhe në të njëjtën masë – më mizor.

Disa krijesat e tilla i paramenduan si qenie nga ndonjë planet i largët i gjithësisë; të tjerët i panë si prodhim të civilizimit tonë në ndonjë shkallë të marrë me mend. Te Fausti i Goethes figuron një krijesë e tillë, por ajo s’është njeri, është kuazinjeri – Homunkulus.

Do vënë re se ndërmjet amoralitetit, pashpirtësisë të një homunkulusi dhe amoralitetit të njeriut më të shthurur s’ka asnjë analogji. Njeriu mund të veprojë në kundërshtim me normat morale, por ai – sikur monstrum – s’mund të jetë jashtë sferës morale, përtej mirësisë e ligësisë, ai s’mund “të shkyçet”, “të shkulet”.

Në përvojën praktike morale, madje edhe prirja e njeriut të mëkatojë bie në sy më tepër se synimi për të jetuar drejt. Aftësia e tij për t’u kredhur në thellësitë e mëkatit sikur është më e madhe nga aftësia për t’u ngjitur në majat e virtytit.

Fytyrat negative janë më bindëse se ato pozitive, kurse poeti që na e përshkruan karakterin negativ ka vazhdimisht përparësi ndaj atij që do të përshkruajë heroin. Sidoqoftë, njeriu është ose i mirë, ose i keq, por asnjëherë i pafajshëm, dhe mbase këtu qëndron kuptimi i mbramë i rrëfimit biblik për mëkatin lindor, për paramëkatin.

Njerëzimi s’është mëkatar, por s’është as i pafajshëm. Nga Dëbimi prej parajse, Adami (njeriu) s’mund të lirohet nga liria, të dalë nga drama e mirësisë dhe e ligësisë, të jetë i pafajshëm, siç është, të themi, shtaza ose engjëlli. Ai duhet të zgjedhë, të përdorë lirinë e vet, të jetë i mirë ose i keq, me një fjalë – të jetë njeri. Kjo aftësi e zgjedhjes, madje pa marrë parasysh rezultatin, është forma më e lartë e ekzistencës që është përgjithësisht e mundshme në gjithësi.

Njeriu ka shpirtin, por psikologjia s’është shkenca mbi të. Shkenca mbi shpirtin s’mund të ekzistojë. Psikologjia trajton një sferë të caktuar të një doze të brendësisë, atë që brendia e njeriut merr nga bota e jashtme, kalimtare dhe e zhdukshme, ose atë që është amorfe dhe e njëtrajtshme.

Prandaj mund të flitet për psikofiziologji, për psikometri, për psikohigjienë, për fizikë të psikës. Mundësia e psikologjisë sasiore vërteton tezën për natyrën e jashtme, mekanike, sasiore, pra joshpirtërore të mendimit e të ndjenjës. Psikologjia animale dhe njerëzore mund të përbëjnë tërësinë pikërisht sepse psikologjia s’ka të bëjë me shpirtin, por vetëm me manifestimet e psikikës.

Psikologu i njohur John Watson shkruan: “Psikologjia njerëzore, siç e kupton bihevioristi, duhet të ndërtohet sipas shembullit të psikologjisë objektive dhe eksperimentale të shtazëve, duke huazuar nga ajo lëndën e hulumtimit,metodën, qëllimin, kështu që nuk ekzistojnë dy psikologji, njerëzore e shtazore, të ndara me perden e hekurt, pa e njohur njëra-tjetrën, duke pasur lëndë rrënjësisht të ndryshme, metoda e qëllime, por një psikologji unike që zë vend në vargun e shkencave natyrore”.

Ky citat flet vetvetiu. Lindja do të thoshte se psikologjia është shkenca për “nefsin”, por jo edhe shkenca për “ruh”. Psikologjia është shkenca e nivelit biologjik, por jo e nivelit personal. Sepse janë tre rrathë: mekanik-biologjik-personalist, që u përgjigjen tri shkallëve të realitetit: materia – jeta – personaliteti.

Në të vërtetë, mendimi edhe në lëmin shpirtëror do të imponojë gjithnjë metodën shkencore, metoda shkencore gjithnjë, tekefundit, do të zbatojë dhe do të vërtetojë kauzalitetin absolut, ndërkaq ky vetvetiu do të thotë mohim i lirisë e cila është esenca e shpirtit.

Përpjekja jonë që “të studiojmë” shpirtin në fund vazhdimisht do të detyrohet të sjellë mohimin e “objektit të studimit”. Nga ky rreth magjik nuk dilet kurrsesi. Kjo gjë shpjegon se përse psikanaliza që nga metoda e vet është dashur të jetë e lidhur patjetër me konkludimet ateiste.

Barazia dhe vëllazërimi i njerëzve është i mundshëm vetëm po qe se njeriun e ka krijuar Zoti. Barazia e njerëzve është fakt shpirtëror e jo natyror (fizik ose intelektual).

Ajo ekziston si vlerë e barabartë morale e njeriut, si dinjitet njerëzor, si vlerë e patjetërsueshme e barabartë e personalitetit njerëzor. Anasjelltas, si qenie fizike, mendore dhe shoqërore, si anëtarë të kolektivit, të popullit, të klasës, të sistemit politik, njerëzit gjithnjë janë tejet të pabarabartë dhe ky është një fakt para të cilit është e kotë t’i mbyllësh sytë.

Nëse s’e pranoni shpirtëroren e njeriut – atë fakt të rendit religjioz – ju humbisni bazën e vetme reale të barazisë njerëzore; barazia atëbotë bëhet frazë pa mbështetje dhe pa vatër dhe, si e tillë, ajo do të zbrapset shpejt para fakteve evidente të pabarazisë njerëzore, ose, edhe më tej, para synimit natyror të njeriut të sundojë dhe të nënshtrohet, pra të jetë i pabarabartë.

Posa të braktiset qasja religjioze, hapësirën boshe sakaq e plotësojnë pabarazitë e ndryshme racore, nacionale, klasore, politike.

Dinjiteti i njeriut s’ka mundur të zbulohet as me biologji, as me psikologji, as me shkencë përgjithësisht. Ai është çështje e rendit shpirtëror. Para se barazinë, shkenca me “vëzhgim objektiv” do të vërtetonte pabarazinë e njerëzve, ndaj “racizmi shkencor” është fare i mundshëm dhe logjik.

Etika e një Sokrati, e një Pitagore ose e një Seneke në pjesën e vet më të mirë nuk mbetet prapa etikës së religjioneve të shpallura (Judaizmi, Krishterimi, Islami), por dallimi është tejet i qartë: vetëm etika e religjioneve të shpallura pati për postulat barazinë e të gjithë njerëzve si krijesa të Zotit.

Njeriu i Antikës ishte i lidhur fort për bashkësinë, për shtetin, kombin ose klasën të cilës i përkiste. Madje edhe një frymë e tillë siç ishte Platoni nuk mundi të lirohej nga parafytyrimi mbi pabarazinë e domosdoshme të njerëzve.

Anasjelltas, religjionet e shpallura si gurë orientimi të botëkuptimit të vet mbi botën vendosën origjinën e përbashkët, ndaj së këndejmi edhe barazinë absolute të të gjithë njerëzve, këtë ide që ka rëndësi magjistrale për tërë zhvillimin e mëvonshëm shpirtëror e etik, madje edhe shoqëror të njerëzimit.

Edhe pse ky fill s’është hulumtuar sa duhet, historia e etikës imponon konkludimin se ideja për barazinë e njerëzve ishte gjithnjë e mpleksur me idenë e pavdekshmërisë. Idenë e barazisë nuk e njohin religjionet, as sistemet morale që s’e pranojnë idenë e pavdekshmërisë ose që kanë koncepte të mjegulluara e të paqarta për të. Nëse Zot nuk ka, njerëzit sheshazi dhe në mënyrë të pashpresë janë të pabarabartë.

Nietzsche pohonte se religjionin e kanë shpikur të dobëtit për t’i mashtruar të fortit. Marxi pohonte të kundërtën.

Po të pranojmë versionin se religjioni është “shpikur”, interpretimi i Nietzsches na duket më bindës, sepse vetëm mbi parimet e religjionit të dobëtit, të shfrytëzuarit, ata që janë më pak të aftë, kanë mundë të bazojnë kërkesën e vet për barazi, liri dhe për vlerë të njëjtë. Çdo gjë tjetër, përveç religjionit, madje edhe shkenca, verifikonte pabarazinë e tyre.

Shikuar edhe praktikisht, vetëm religjioni niset nga një njeri i njëjtë dhe shikon një cilësi të njëjtë po aq të vlefshme te të gjitha krijesat njerëzore.

Sepse prej nga aq shumë të gjymtuar, të sëmurë dhe të paaftë pranë të gjithë tempujve ku hyjmë? – Atyre që dëbohen nga të gjitha gostitë e botës, nga të gjitha vendet ku pyetet për emër, fis, pasuri, origjinë, shëndet, aftësi, dituri, atyre që nuk kanë çka t’u ofrojnë të “shpirtpaqenëve”, vetëm tempulli ua hapi dyert, duke i shpallë dhe duke pranuar se janë të barabartë dhe njësoj të vlefshëm me të gjithë të tjerët.

Sepse edhe dyert e fabrikës hapen për të shëndoshët e për të diturit, ndërkaq të sëmurët dhe të pashkolluarit ngelin jashtë. Në tempull edhe i verbri varfnjak mund të qëndrojë krahas mbretit ose ndonjë të forti dhe madje mund të jetë edhe më i mirë se ata . Në këtë dëshmim të përhershëm të barazisë është rëndësia më e madhe kulturore e humane e tempujve në përgjithësi.

Ndërsa kuptimi më i lartë dhe më tronditës i artit është të zbulojë dhe të gjejë Njeriun tek ata që i ka përmbysur jeta, ose të kërkojë dhe të gjejë madhështinë njerëzore tek të vegjlit, të harruarit, me një fjalë, të zbulojë shpirtin njerëzor, njësoj të vlefshëm dhe të madh te secila krijesë njerëzore.

Dhe ky zbulim është gjithnjë aq më i madh dhe më bindës për sa më i ulët të jetë rangu fizik e social i heroit (të kujtojmë Kuazimodonë, Fantinën, Jean Valjeanin).

Madhështia dhe vlera e shkrimtarëve rus qëndron pikërisht këtu.

Për këtë arsye humanizmi para së gjithash nuk është mëshirim, përdëllim, tolerancë, edhe pse rezultojnë të gjitha këto rregullisht.

Humanizmi është afirmim i njeriut dhe i lirisë së tij, pohim i vlerës së tij si njeri. As më shumë e as më pak.

Është johumane çdo gjë që e përul personalitetin njerëzor, që e barazon me sendin. Kështu, është humane të pohohet se njeriu është përgjegjës për veprimet e tij dhe ta dënosh. Johumane është të kërkosh prej tij të pendohet, të revidojë qëndrimin, “të përmirësohet” e pastaj t’ia falësh dënimin.

Është më humane t’i ndjekish njerëzit për bindjet që kanë, sesa t’i detyrosh t’i mohojnë, duke ua vënë përpara atë “marrjen parasysh të qëndrimit të çiltër”. Ka, prandaj, dënime që janë humane dhe falje që janë fund e krye johumane. Inkuizitorët pohonin se trupat e njerëzve i kallin për t’i shpëtuar shpirtat. Inkuizitorët modernë bëjnë të kundërtën: “kallin” shpirtin si çmim për trupin.

Ta reduktosh njeriun në funksionin e prodhuesit e të shpenzuesit, madje edhe sikur secilit t’ia sigurosh vendin në prodhim e në shpenzim, s’është humanizëm por dehumanizim.

T’i dresosh njerëzit, madje edhe kur nga ata bën qytetarë “të drejtë” e të disiplinuar, është jonjerëzore.

Edhe arsimimi mund të jetë johuman: po qe se është i njëanshëm, i dirigjuar, i indoktrinuar: po qe se nuk mëson të mendosh, por servon zgjidhjet e gatshme; po qe se njerëzit vetëm i përgatit për funksion e nuk zgjeron horizontet dhe së këndejmi edhe lirinë njerëzore.

Çdo manipulim me njerëzit, qoftë edhe në interes të tyre – është johuman. Të mendosh për njeriun dhe ta lirosh nga obligimet është johumane gjithashtu. Njerëzorja obligon, nuk liron.

Prandaj kur e vuri të zgjedhë para dy rrugëve, duke iu kërcënuar me dënime të ashpra, krijuesi ia dha njeriut dëshminë më të madhe të së vërtetës. Ne mund të dëshmojmë njeriun vetëm duke pasur këtë shembull të tij, duke imituar Krijuesin: t’ia lëmë lirinë për të luftuar dhe për të zgjedhur, në vend që të luftojmë e të zgjedhim për të.

Pa religjion dhe pa “prologun e tij në qiell” s’ka besim autentik se njeriu është pasuria më e madhe. Pa të s’ka as besim se njeriu është i mundshëm dhe se njëmend ekziston.

Humanizmi ateist është kundërthënie, sepse “nëse s’ka Zot, s’ka as njeri (Bergjajev).

Dhe në qoftë se s’ka njeri, humanizmi është frazë pa përmbajtje. Kush nuk pranon Krijimin e njeriut, vënien e enigmës fillestare, nuk mund të zbërthejë kuptimin e vërtetë të humanizmit.

I tilli, meqë ka humbur këtë orientim themelor, humanizmin do ta reduktojë gjithnjë në prodhimin e të mirave materiale dhe të ndarjes së tyre “sipas nevojave”.

T’i sigurosh të gjithë njerëzit të jenë të ngopur është punë e madhe, por sipas asaj që sot dimë për shoqëritë e kamjes, s’është fare e sigurt se vetvetiu me këtë arritje do të kemi edhe botë më të mirë e më humane. Do të ishte edhe më pak e këtillë sikur të zbatoheshin me konsekuencë idetë e individëve për nivelizimin e përgjithshëm, për uniformizimin dhe zhvetësimin në të gjitha sferat.

Në një botë të tillë (e përshkruan Aldous Huxeley në Bota aq e re) s’do të ketë uri dhe gjithandej do të mbretërojë Barazia, Njëjtësia, Stabiliteti.

Megjithatë, të gjithë ne, me vetëdije a instinktivisht, e refuzojmë këtë vizion si shembull të dehumanizimit të përgjithshëm.

“Njeriu është produkt i ambientit të jashtëm” – mbi këtë qëndrim themelor të materializmit mbështeten të gjitha teoritë e mëvonshme johumane të së drejtës dhe të sociologjisë si dhe e tërë praktika e manipulimit me njerëz, e cila në shekullin tonë mori formën monstruoze në praktikën e nazizmit e të stalinizmit.

Këtu hyjnë edhe të gjitha teoritë e tjera, në shikim të parë të qëlluara e të pranueshme mbi epërsinë e shoqërisë ndaj njeriut, mbi shërbimin e njeriut shoqërisë. Njeriu s’mund t’i shërbejë askujt (s’mund të jetë as mjet).

Çdo gjë duhet njeriut t’i shërbejë, ndërkaq njeriu mund t’i shërbejë vetëm Krijuesit. Këtu qëndron kuptimi i parë dhe i fundit i humanizmit.

Nga A.Izetbegoviq

QËNDRIMI YNË NDAJ MODËS DHE MODERNIZIMIT

Shkruar nga Bahri Curri


Njeriu gjatë jetës ballafaqohet me probleme dhe te­l­a­she të shumta. Rrjedha e ngjarjeve, fenomeneve dhe pr­o­ceseve të ndryshme e bën njeriun që mbi disa sende apo dukuri të krijojë opinion të caktuar apo të ndryshojë opinionin e mëhershëm.
Formimit të bindjes natyrisht se i paraprijnë disa argumente dhe fakte, të cilat vetëm se e forcojnë atë.

Argumentet shërbejnë jo vetëm si faktorë për for­m­i­m­in e bindjeve në baza të vërteta, por edhe si faktorë qetësimi dhe stabilizimi për shpirtin e njeriut.
Kjo për arsye se e tërë veprimtaria e njeriut varet nga bindjet e tij, dhe për këtë çdo njeri kujdeset dhe angazhohet që ato t'i vërtetojë me argumente, apo sipas argumenteve të krijojë edhe bindjet.
Me këtë dëshiron të krijojë bindje të drejta e të shëndosha dhe që pastaj e tërë veprimtaria e jeta e tij të jetë në binarë të drejtë dhe ashtu si i takon qenies së quajtur "njeri".
Vërtetë, njeriu, qenia e gjallë e vetme në Tokë e pa­j­i­sur me të menduarit, e ka për obligim të angazhohet dhe të hulumtojë të vërtetën, të drejtën, të arsyeshmen dhe të moralshmen, duke kërkuar argumentet e bazës së tyre të shëndoshë.
Njeriu gjatë hulumtimit dhe kërkimit të mirëfilltë gjen argumentet e vërteta.
Ndodh shpesh që edhe pse ekzistojnë argumente dhe zbulohet e vërteta, shumë njerëz nuk e ndjekin rru­g­ën e argumenteve, por qëndrojnë në bindjet e tyre me pa­ragjykime të caktuara, dhe fatkeqësisht, pjesa dër­muese e njerëzve në botë qëndrojnë në këto pozi­cione.
Jo rrallë ndodh që disa njerëz, duke hulumtuar ar­gu­mentet e së vërtetës dhe të së drejtës (po disa as që ang­a­­zhohen në këtë aspekt dhe as që e shohin të arsyshme të angazhohen), disa gjëra dhe fenomene i marrin si argumente dhe fakte, që në realitet nuk mund të merren dhe as të pranohen si argumente, ngase në esencë nuk janë argumente fare ose janë argumente jo të shëndosha.
Shpallja Hyjnore – Islami i erdhi njerëzimit nga i Plo­tfuqishmi Allah, sistem i gatshëm, i vënë mbi ar­gumente të qarta, rregullues i jetës praktike të njeriut në çdo segment, duke bërë që e tërë veprimtaria e nje­riut të jetë në binarë të shëndoshë, në rrugë të drejtë e të ar­syeshme, ashtu siç i takon njeriut si qenie me logjikë e arsye, e mbi të gjitha këto si besimtar i denjë i Allahut xhel-le shanuhu dhe përfaqësues i Tij në Tokë.
Për këtë qëllim dërgoi pejgamberë të shumtë që njerëzimit t'ia shpjegonin këtë sistem të përkryer duke i thirrur ata që ta zbatojnë në jetën e tyre praktike.
Andaj edhe Pejgamberi ynë i dashur, Muhammedi alejhi selam, ishte i ngarkuar me këtë mision të lartë, Allahu xhel-le shanuhu i thotë atij në Kur'an:
"Thuaj: Kjo është rruga ime, e vënë në fakte të qarta, e që unë thërras tek Allahu, unë dhe ai që vjen pas meje. Larg të metave është Allahu, e unë nuk jam nga idhujtarët." [Jusuf, 180]
Nga ky ajet na bëhet e qartë se rruga, për të cilën thirri dhe të cilën ndoqi Muhammedi alejhi selam, dhe pasuesit e tij, është Islami i shpallur me argumente nga Allahu xhel-le shanuhu, i Cili është i pagabu­es­hëm dhe i pa të meta.
Ata që ndjekin rrugë tjetër përveç Islamit, janë idh­u­j­tarë, ngase pranojnë sistemin e vënë nga ai që gabon dhe që nuk është i përsosur, duke i bërë Allahut xhel-le shanuhu shok. Allahu i Plotfuqishëm nuk ka rival dhe Ai është i Vetmi, i Gjithdijshmi, dhe askush tjetër përveç Allahut s'mund të vendosë sistem të përsosur.
Andaj, të gjithë njerëzit e veçmas muslimanët e ka­në për obligim të ndjekin rrugën e Allahut xhel-le shan­u­hu dhe çdo segment të jetës ta konfirmojnë me Isla­m­in.
Këtu nuk dua të zgjerohem shumë, por më tepër do të ndalem në trajtimin e një dukurie, të përhapur shumë në mesin e njerëzve, të quajtur modë dhe modernizim.
Siç e dimë, fjala modë nënkupton tërësinë e shijeve, zakoneve e dëshirave, etj., të përbashkëta të një rrethi shoqëror a shtrese shoqërore në një kohë të caktuar, të cilat karakterizojnë mënyrën e tyre të jetesës (në veshje, në sjellje, në ndërtimin dhe mobilimin e bane­save etj.) apo model rrobash a këpucësh që është për­hapur gje­rë­sisht në një kohë të caktuar. Thënë ndryshe, modë është diçka që është e përhapur gjerë e ndiqet nga shumë veta në një kohë të caktuar, diçka e kohës.
Ndërsa me modernizimin nënkuptojmë shfaqjen mo­d­erne apo marrjen e tipareve të reja të kohës a të ep­o­kës, në të cilën jetojmë, përvetësimin e njohurive dhe shprehive moderne. Po ashtu me modernizim nën­ku­p­to­j­më përsosjen e diçkaje në mënyrë të atillë që t'u për­gji­gjet nevojave dhe kërkesave të kohës së sotme.
Disa njerëz, të cilët nuk angazhohen në kërkimin dhe analizimin e argumenteve të së vërtetës apo disa që angazhohen po nuk i analizojnë gjërat sa dhe si duhet, si argument marrin përhapjen e gjerë të një dukurie në mesin e njerëzve, kinse ajo është e drejtë dhe e mirë.
Konkretisht fjala është për modën sot, e cila imi­to­h­et nga shumë njerëz dhe shoqëri të ndryshme, pa marrë parasysh i përshtatet apo jo.
Sipas gjykimit të këtyre njerëzve, nëse një mënyrë e caktuar e veshjes a e sjelljes, apo diçka tjetër, përdoret nga një grup njerëzish, do të thotë se është e drejtë, no­r­m­ale dhe modë e kohës apo jetë moderne, dhe së cilës duhet t'i bashkangjitemi, sepse këto janë moderne dhe ky është modernizim.
Pra, ky është një imitim total i tjetrit apo i shoqërisë tjetër dhe kjo pa e analizuar fare se a e vlen të imitohet apo jo, si dhe a kemi dobi apo dëm prej një imitimi apo mode të tillë.
Sipas botëkuptimit islam, gjykimi dhe qëndrimi ynë ndaj disa traditave, shprehive dhe zakoneve nuk duhet të mbështeten mbi faktin se në ç'masë traditat janë të për­hapura dhe sa konsiderohen moderne, por duhet të mbështeten në faktin se të çfarë karakteri e dome­thë­­ni­e­je janë, sa të dobishme ose të dëmshme janë.
Nëse diçka nuk përputhet me normat islame, është e pakuptimtë, e pahijshme dhe e dëmshme, atë duhet ta largojmë dhe ta flakim, pa marrë parsysh se sa ajo mu­nd të ishte "moderne" apo "e modës". Pra, në këtë di­le­më të tillë (pranojmë diçka apo ta largojmë), masë e pra­n­i­m­it apo e refuzimit duhet të jetë gjithmonë dobia e dë­mi, e kurrsesi "modernizimi" apo "moda".
Andaj, çdo qëndrim i yni, sjellje jona, nëse është e dobishme, e drejtë, e shëndoshë dhe fisnike në aspektin fetar, moral, shkencor e shoqëror, është e pranuar dhe ka përparësi mbi atë që është moderne, aq më tepër kur ky modernitet është i dëmshëm dhe shkatërrues siç janë lakuriqësia, prostitucioni, droga, alkooli etj.
Për këtë Allahu xhel-le shanuhu në Kur'an e po­rosit Pejgamberin alejhi selam që t'u thotë njerëzve:
"Thuaj: Nuk është e njëjtë e keqja dhe e mira, po edhe nëse të mahnit ty shumimi i së keqes, pra kini frikë Allahun (e mos pranoni të keqen), o ju të zotët e mendjes, ashtu që të shpëtoni". [Maide, 100]
Ajeti na e bënë të qartë se e mira dhe e keqja nuk janë të njëjta, por edhe nëse përhapet një e keqe shumë në mesin e njerëzve, nuk do të thotë se ajo është mirë, e drejtë dhe normale, siç mendojnë shumë njerëz.
Shembull, rasti i prostitucionit dhe lakuriqësisë, të cilat janë të përhapura në një masë të gjerë ndër njerëzit, dhe shumë njerëz mendojnë se me të vërtetë ky është kusht i jetës moderne dhe të përparuar, civili­zim e qytetërim njerëzor.
Pse mendojnë kështu?!
Vetëm pse janë të përhapura shumë, e nuk ndalen në analizën dhe studimin e pasojave të tyre, e pastaj të vlerësojnë drejt e realisht një dukuri të tillë.
Andaj, edhe ajeti kur'anor u bën thirrje dhe u drej­tohet njerëzve që logjikojnë, mendojnë dhe i analizojnë gjërat si duhet, dhe nuk i pranojnë gjërat pa farë analize e studimi të pasojave dhe efekteve të tyre, në mënyrë që të mos bien në humnerat e shkatërrimit. Nëse është e mirë dhe e dobishme, e pranojnë, e nëse është e keqe dhe dëmshme, e largojnë.
Kështu veprojnë vetëm njerë­zit e mençur.
Sipas mësimit Islam është e qartë se si duhet të jetë qëndrimi ynë ndaj të gjitha shprehive, sjelljeve dhe që­­nd­rimeve të modernizuara, të cilat janë të dëmshme dhe të cilat kontribuojnë në përhapjen e të këqiave të ndry­shme.
Pra, ky qëndrim është qëndrim negativ ndaj këtyre shprehive dhe traditave të tilla, që do të thotë largim dhe luftim i tyre në mënyrë të vendosur dhe të vetëdij­shme.
Një qëndrim i tillë kërkon vullnet të fortë, vetëdije të lartë, vendosmëri, guxim moral, njohuri të drejtë dhe ndjesi ndaj vlerave morale si edhe njohuri për gjithë të keqen dhe të dëmshmen.
E një vullnet të tillë, vetëdije, guxim, moral, vend­osmëri, njohuri dhe ndjesi duhet ta ketë çdo musliman e muslimane, ngase për këtë i mëson feja islame dhe këtë e kërkon prej tyre.
A thua vallë, a lejohet moda tek ne në Islam?!
Dhe a mund ta ndjekim ne modën?!
Fjala modë nuk duhet kuptuar vetëm si një dukuri që duhet të ndiqet apo të imitohet një person a një sho­që­ri në mënyrën e tij të jetesës (sjelljes, veshjes, mënyr­ës së të ushqyerit, modelit të rrobave, këpucëve etj.) pa marrë parasysh se a i përshtatet atij apo jo, ose a ka ndonjë dobi prej saj apo jo.
Por, modën duhet ta kuptojmë si një dukuri që duhet ta udhëheqim ne vetë në dobinë tonë, e jo në dë­m­in to­në, pa e imituar askënd dhe kjo brenda suazave e kri­tereve të normave islame.
Njeriu duhet të jetë kreator për modën e vet, për id­e­alet e veta dhe parimet morale të tij, e kurrsesi të behet rob i modës, pa marrë parasysh qëllimin e saj dhe drej­t­i­m­in nga shpie ajo.
Gjatë jetës së përditshme në botën e sotme të mode­r­nizuar, modën e veshjes dhe të sjelljes më së shumti e përcaktojnë dhe lancojnë duke e përhapur tek të tjerët individët, ose qarqe të ndryshme të ngushta nga pikë­pa­m­jet e tyre personale, planet dhe interesi i tyre perso­n­al, kurse të tjerët e pranojnë atë, fatkeqësisht, pa kurr­farë mendimi të shëndoshë dhe arsyetimi.
Kjo është katastrofë për njerëzimin, ngase kjo është njëra nga dukuritë e nënshtrimit të verbër të tyre, të cilën muslimanët nuk mundin dhe nuk bën ta pranojnë në mënyrë të verbër dhe me çdo kusht.
çdo shoqëri apo bashkësi ka të drejtë të vendosë kriteret, dispozitat dhe ligjet e saja ashtu si dëshiron ajo, apo ashtu si e sheh të arsyeshme se është më mirë dhe më drejtë për atë grup shoqëror.
Po ashtu ka të drejtë, t'i flakë të gjitha shprehitë dhe çdo metodë, që nuk janë në përputhje me parimet e tyre jetësore dhe me mënyrën e jetësës së tyre.
Me një theks të veçantë e themi dhe ua bëjmë me dije lexuesve, sidomos muslimanëve, se vënia e modës së huaj në mënyrën e huaj të jetesës paraqet nënçmimin më të vrazhdë të njeriut dhe vlerës së tij, në të drejtat e tij, dhe në lirinë e tij njerëzore.
Ky tjetërësim i vetvetes me përvetësimin e modës së huaj dhe mënyrës së huaj të jetesës verbërisht, i për­gja­s­on majmunit, i cili e imiton njeriun dhe e përcjell me     gje­­s­tet e tij.
Muslimanët e muslimanet duhet të jenë faktorë të vetëdijshëm, të gjykojnë drejtë, të logjikojnë me kokat e tyre e të mos bien në kurthën dhe nën ndikimin e intri­ga­ve të të tjerëve, aq më tepër kur kjo çon në dëmin dhe regresivitetin e tyre moral.
Muslimanët si subjekt të veprimtarisë dhe aktivite­tit të gjithmbarshëm të tyre duhet ta kenë kulturën e vet islame të veshjes, të sjelljes, të mënyrës së të ushqyerit, të mënyrës së ndërtimit dhe mobilimit të banesave, mo­delin e veshmbathjes etj., e kjo kulturë ka qenë gji­th­m­o­në, është dhe duhet të jetë e ndërtuar në përputh­shmëri të plotë me dispozitat e moralit islam, me pa­rim­et hi­gji­e­nike bashkëkohore, me shijen e mirë dhe me format estetike.
Muhammedi alejhi selam thotë në një hadith:
"Kush i përgjason një populli, ai është prej tyre."
Pra, muslimani nuk duhet t'i përngjajë askujt, as të imitojë tjetrin, por duhet të ruaj dhe të mbajë kulturën e vet dhe të kultivojë e të ndjekë modën e vet islame.

Burimi kryesor:
http://fjalaebukur.com/sq/content/view/19/58/